Guz sutka i mastektomia u psa oraz kota

U starszych psów i kotów niestety zdecydowanie wzrasta ryzyko zachorowania na rozmaite nowotwory. Jednym z nich jest guz sutka (guz gruczołu mlekowego). To choroba dość częsta u obu gatunków, pojawiająca się przede wszystkim u samic, a wiele przypadków ma charakter złośliwy. Dowiedz się, jakie są objawy guza sutka u psa i kota, jak można go leczyć i jakie daje rokowania.

Guz sutka u psa i kota – jeden z najczęstszych nowotworów

Guz sutka jest najpowszechniej występującym nowotworem u suk. W przypadku osobników niewysterylizowanych odpowiada za ponad 40% wszystkich chorób nowotworowych. Ogółem jest to drugi najpowszechniejszy nowotwór u psów. Guz sutka u kota plasuje się na trzecim miejscu pod względem występowania i również pojawia się głównie u samic.

Guz sutka może być nowotworem złośliwym lub niezłośliwym. W przypadku kotek zdecydowanie powszechniejsza jest ta pierwsza wersja (ok. 85% przypadków). U suk natomiast rozkład przypadków złośliwych i niezłośliwych jest niemal równomierny.

Guz sutka u psa i kota pojawia się przede wszystkim u starszych osobników. Warto wiedzieć, że niektóre rasy mają predyspozycje do tego rodzaju nowotworu. Są to:

• spaniel,
• pudel,
• jamnik,
• owczarek niemiecki,
• maltańczyk,
• terier szkocki,
• pointer,
• kot syjamski.

Warto również wiedzieć, że u ras mieszanych guz sutka występuje znacznie rzadziej.

Przyczyny powstawania guza sutka u psa i kota

Guz sutka u kota i psa zazwyczaj występuje w następstwie czynników hormonalnych. Wbrew obiegowej opinii przebyta ciąża nie chroni przed jego wystąpieniem. Wręcz przeciwnie – każda aktywność hormonalna (a więc każda cieczka lub ruja) i każde zaburzenie cyklu płciowego mogą prowadzić do rozwoju tego nowotworu. Bardzo niebezpieczne jest też stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Dlatego jedną z najlepszych metod zapobiegania guzom sutka zarówno u psa, jak i u kota jest wczesny zabieg sterylizacji. Obniża to ryzyko zachorowania nawet o ponad 50%, pomagając oszczędzić zwierzęciu cierpienia, a właścicielowi stresu i kosztów związanych z leczeniem.

Objawy i rozpoznanie guza sutka u kota lub psa

Guz sutka zazwyczaj rozwija się w postaci zgrubienia gruczołu mlekowego, zazwyczaj wyczuwalnego głęboko pod skórą. Ich szybki wzrost zwykle zwiastuje złośliwą postać nowotworu. Mogą się pojawiać również objawy ogólne, takie jak:

• apatia,
• brak apetytu,
• utrata masy ciała,
• czasami zwiększone pragnienie i wydalanie moczu.

W przypadku przerzutów do płuc pojawia się również duszność, szczególnie po wysiłku.

Rozpoznanie polega w pierwszej kolejności na wykonaniu badania palpacyjnego i wykluczeniu innych schorzeń z użyciem np. badań krwi czy badań rentgenowskich. Czasami wykonuje się punkcję cienkoigłową i przekazuje próbkę do laboratorium w celu wykonania badania cytopatologicznego. Ostatecznego rozpoznania można dokonać dopiero na podstawie badania histopatologicznego wykonywanego najczęściej po wycięciu całego guza.

Mastektomia psa i kota – leczenie guza sutka

W przypadku stwierdzenia guza sutka najskuteczniejszą metodą leczenia jest mastektomia, czyli usunięcie tkanki gruczołowej metodą operacyjną. Ważne jest jej przeprowadzenie jak najszybciej po wykryciu choroby. Mastektomię u psa i kota przeprowadza się różnymi metodami – chirurg dobiera właściwą w zależności od tego, jak duży i rozległy jest nowotwór. Czasami konieczne jest zaplanowanie dwóch oddzielnych operacji wykonywanych w odstępie 2-4  tygodni. W celu wzmocnienia efektów leczenia zabiegowego zwykle po jego zakończeniu stosuje się również chemioterapię. Rekonwalescencja po mastektomii kota lub psa bywa długa i trudna, a blizny nierzadko są rozległe. Jest to jednak jedyny sposób na usunięcie nowotworu.

Rokowania zależą od wielkości guza, a także charakteru. W przypadku niewielkich, niezłośliwych zmian możliwe jest wyleczenie.

Źródła:

1. Schneider R., Dorn C.R., Taylor D.O.: Factors influencing canine mammary cancer development and postsurgical survival. J. Natl. Cancer Inst. 1969;
2. Couto C.G.: Onkologia. W: Choroby wewnętrzne małych zwierząt. Tom III (Red. Nelson R.W., Couto C.G.), Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009;
3. Goldschmidt M.H., Peña L., Zappulli V.: Tumors of the mammary gland. W: Meuten D.J., ed.: Tumors in Domestic Animals, wyd. 5, Wiley Blackwell, Ames, Iowa, 2017.