Dlaczego kot sika na łóżko i poza kuwetą?

Większość kocich Opiekunów przynajmniej raz doświadczyło sytuacji, w której koci mocz nagle i z niewyjaśnionych przyczyn zaczął lądować w różnych miejscach poza kuwetą. Na szczęście stwierdzenie, że kot załatwia się poza kuwetą w akcie zemsty lub z powodu złośliwości, odchodzi powoli w niepamięć, a Właściciele posikujących zwierzaków coraz częściej szukają specjalistycznej pomocy.

Powodów oddawania moczu poza kuwetę jest niestety bardzo dużo, a ustalenie przyczyny tego stanu może być nie lada wyzwaniem. Periuria (oddawanie moczu w niewłaściwych miejscach) może występować zarówno w przebiegu wielu chorób jak i na tle zaburzeń behawioralnych. Często proces diagnostyczny jest frustrujący nie tylko dla Opiekuna zwierzęcia, ale i dla lekarza weterynarii.

Przyczyny zdrowotne

Jednym z najczęstszych objawów chorób dolnych dróg moczowych u kotów jest właśnie załatwianie się w nietypowych miejscach. Towarzyszą temu najczęściej krwiomocz (obecność krwi w moczu), częstomocz, niepokój, a nawet wokalizacja. Najczęściej występujące choroby układu moczowego w przebiegu, których może pojawiać się periuria to np. idiopatyczne zapalenie pęcherza moczowego, kamica moczowa, bakteryjne zapalenie pęcherza czy niedrożność dróg wyprowadzających mocz. Stanowi zapalnemu w układzie moczowym, niezależnie od przyczyny, towarzyszy ból. Kot szybko kojarzy kuwetę z bólem i w efekcie szuka sobie bardziej komfortowych warunków. Często wybiera miejsce, które kojarzy się z bezpieczeństwem i przyjemnością np. nieszczęsne łóżko lub świeżo wyprane ręczniki.

Chorobom zwyrodnieniowym stawów również towarzyszy ból, który może zakłócać prawidłowe funkcjonowanie kota, w tym korzystanie z kuwety. Często koty cierpiące z powodu zwyrodnienia stawów lub kręgosłupa mają problem by wejść do wysokiej/ krytej kuwety, czy bez problemu się w niej poruszać. O wiele wygodniejsze może być dla nich załatwianie się w miejscach, które są łatwiej dostępne, bardzo często załatwiają się wtedy tuż obok kuwety (chociaż nie jest to regułą).

Inne choroby w przebiegu, których może pojawić się periuria to np. nadczynność tarczycy, cukrzyca, niewydolność nerek, zapalenie gruczołów okołoodbytowych czy zaparcia.

Każdy kot wykazujący utrzymujące się objawy periurii, u którego chcemy wykluczyć problemy zdrowotne powinien mieć wykonane:

• Pełne badanie kliniczne
• Badanie moczu (ogólne, stosunek białko/ kreatynina i +/- badanie bakteriologiczne)
• Badanie krwi (morfologia, badanie biochemiczne, +/- hormon tarczycy, fruktozamina)
• Badanie obrazowe (m.in. USG jamy brzusznej, u starszych kotów dodatkowo badanie RTG kręgosłupa, stawów)

Powyższe badania wykonywane są po skierowaniu od weterynarza nefrologa i urologa.

Problem z kuwetą

Po wykluczeniu problemów zdrowotnych kolejnym krokiem jest przyjrzenie się warunkom, jakie zapewniamy naszemu kotu. Miejsce ustawienia kuwety w domu nie może być przypadkowe. Kot musi mieć zapewnioną prywatność, ale jednocześnie możliwość szybkiej ewakuacji, gdy poczuje się zagrożony. Ważna jest także ilość kuwet w domu, szczególnie, jeżeli w domu jest więcej niż jeden kot. Standardowo kuwet powinno być tyle ile kotów, plus jedna dodatkowa. Kuwetę należy dopasować także do wieku i sprawności naszego kota. Ta, która była odpowiednia dla kociaka będzie z pewnością za mała dla dużego, dorosłego kota. Z kolei zakryta, z wysokimi brzegami może być niewygodna dla seniora z problemami ortopedycznymi np. zwyrodnieniem stawów. Zmiana żwirku, szczególnie nagła, również może zniechęcić kota do korzystania z kuwety. Jeżeli z różnych powodów chcemy zmienić rodzaj podłoża można częściowo wymieszać go z dotychczasowym lub nasypać nowy żwirek do nowej, oddzielnej kuwety. Kot będzie miał dzięki temu okazję zapoznać się z nim, mając jednocześnie możliwość wyboru. Innym, niezwykle ważnym czynnikiem jest czystość kuwety. Koty są bardzo wrażliwe na punkcie higieny, więc brudna kuweta, w której żwirek wymieniany jest rzadko, może skutecznie zniechęcić do korzystania z niej. W każdym przypadku periurii zaleca się zintensyfikowanie czynności higienicznych w kuwecie, pamiętając by nie stosować środków czyszczących o intensywnym zapachu, ponieważ te też mogą kota odstraszyć:)

Problem z głową

Jeżeli mamy już pewność, że nasz kot jest zdrowy, a warunki, jakie mu zapewniamy nie budzą zastrzeżeń, kolejnym krokiem jest ustalenie czy w życiu kota nie pojawiły się zmiany, które mogły wywoływać u niego stres czy frustracje. Nawet niewielka zmiana może wywołać z życiu kota ogromną rewolucję. Tutaj przyczyn może być dużo i niestety samemu często trudno określić źródło stresu dla naszego pupila. Być może winny jest niedawny remont u sąsiadów, a może napięte relacje z innymi kotami w domu? W tych przypadkach można zastosować różne preparaty redukujące napięcie i łagodzące stres np. preparaty feromonowe czy suplementy na bazie tryptofanu. Należy mieć jednak świadomość, że nierozwiązany problem może eskalować, a wtedy nieoceniona będzie pomoc doświadczonego behawiorysty. W tym przypadku bardzo ważne jest zidentyfikowanie źródła problemu i praca z kotem.