Niedoczynność kory nadnerczy kotów (Choroba Addisona) – czy może być groźna dla zwierzaka?

Jeśli twój miauczący pupil, to twój oczko w głowie, na pewno uważnie przyglądasz się jego zachowaniu. Dlatego, jeżeli zauważysz zmiany w jego samopoczuciu lub aktywności, warto, abyś sprawdził stan jego zdrowia u weterynarza. Źródłem problemu może być nieprawidłowy poziom hormonów, a w tym niedoczynność kory nadnerczy. Wyjaśniamy, co powinno wzbudzić twój niepokój i zmobilizować do wizyty u specjalisty!

Choroba Addisona występuje u kotów rzadziej niż u psów. Mimo tego tzw. przełom nadnerczowy może być równie niebezpieczny dla tych zwierzaków i stanowić nawet zagrożenie dla życia. Niektóre specyficzne symptomy mogą sugerować, że kora nadnerczy nie funkcjonuje tak, jak powinna. Oto, na co szczególnie powinieneś zwrócić uwagę!

Jakie zadania ma kora nadnerczy?

Nadnercza to gruczoły znajdujące się tuż nad nerkami. Składają się one z:

• rdzenia, który jest odpowiedzialny za produkcje adrenaliny
• kory składającej się z warstwy kłębkowatej, siatkowatej i pasmowatej – ta część nadnerczy wytwarza hormony płciowe, aldosteron i kortyzol.

Kiedy kora nadnerczy zaczyna szwankować czy zostaje uszkodzona, dochodzi do zaburzeń poziomu hormonów. Stanowi to nie tylko powód gorszego samopoczucia kota. Nieleczona niedoczynność kory nadnerczy, czyli choroba Addisona, prowadzi do przełomu nadnerczowego. Zwierzak wymaga wtedy pilnej pomocy weterynaryjne, gdyż jest to stan zagrażający nie tylko jego zdrowiu, ale i życiu.

Dlaczego koty zapadają na chorobę Addisona?

Niedoczynność kory nadnerczy u kotów powodują:

• czynniki pierwotne – są to np. schorzenia immunologiczne skutkujące uszkodzeniem kory nadnerczy. Uszkodzenie tego gruczołu może być też wywołane chorobami naczyniowymi, zakaźnymi lub nowotworami
• czynniki wtórne – do uszkodzenia kory nadnerczy może dojść też na skutek przeprowadzenia zabiegu usunięcia guza z tego gruczołu czy nagłego przerwania leczenia glikokortykosteroidami. Oprócz tego do czynników wtórnych powodujących chorobę Addisona zalicza się niedobory ACTH (kortykotropiny) i CRH (kortykoliberyny).

Objawy niedoczynności kory nadnerczy – co powinno zaniepokoić opiekuna kota?

Występnie choroby Addisona u kota nie jest uwarunkowane ani jego rasą, ani płcią. Chorują na nią osobniki w wieku od 1,5 roku do 14 lat, jednak najczęściej jest ona diagnozowana między 5,8 a 3,7 rokiem życia.

Na niedoczynność kory nadnerczy mogą wskazywać niespecyficzne objawy. Należą do nich:

• spadek samopoczucia zwierzaka, ospałość, senność – jeśli kot stał się apatyczny, mniej skory do zabawy, więcej śpi, może wskazywać to na problemy ze zdrowiem
• zmniejszony apetyt – zgłoś się do weterynarza także wtedy, jeśli twój kot je mniej niż do tej pory
• wymioty
• obniżenie temperatury ciała
• bradykardię
• odwodnienie.

Objawy te mogą pojawiać się i zanikać, co może uśpić czujność opiekuna kota. 

Diagnostyka choroby Addisona – na czym polega?

By potwierdzić diagnozę, konieczne jest przeprowadzenie szeregu badań i pobranie krwi kota. Na niedoczynność kory nadnerczy wskazuje hiponatremia, hipochloremia, hiperfosfatemia i hiperkaliemia, czyli zaburzeniami elektrolitowe. Wynikają one z niedoboru mineralokortykoidów, czyli aldosteronu.

Jak leczy się niedoczynność kory nadnerczy u kotów?

By kot nie odczuwał skutków niedostatecznej produkcji hormonów przez korę nadnerczy, do końca jego życia stosuje się farmakoterapię. Polega ona na podawaniu mu mineralo- i glikokortykosteroidów. Terapia hormonalna jest modyfikowana w razie potrzeb – dlatego na początku leczenia należy regularnie oznaczać poziom elektrolitów w surowicy.

Choć choroba Addisona występuje u kotów rzadko, warto zachować czujność. Wahania hormonów wynikające z nieprawidłowej pracy kory nadnerczy mogą być groźne dla zdrowia i życia pupila. Dlatego każda zmiana w sposobie zachowania zwierzęcia powinna być skonsultowana z weterynarzem.

Bibliografia

• Sarah J. Wooten, Choroby nadnerczy u kotów. Im więcej wiesz..., Weterynaria po Dyplomie Nr 01 (styczeń) / 2022
• David Bruyette, Niedoczynność kory nadnerczy u kotów. Tak, koty także zapadają na chorobę Addisona, Weterynaria po Dyplomie Nr 04 (lipiec) / 2017
• Olga Szaluś-Jordanow, Michał Czopowicz, Bożena Marczak, Tadeusz Frymus, Przypadek choroby Addisona u kota, Medycyna Wet. 2010, 66 (5)