Kastracja i sterylizacja zwierząt – na czym polegają te zabiegi?

Samowolne rozmnażanie się kotów i psów doprowadziło do tego, że na ulicach mieszka coraz więcej bezdomnych zwierząt, których schroniska nie są w stanie przechować. Istnieją dwa rozwiązania problemu nadmiernej i niekontrolowanej rozrodczości. Są nimi kastracja i sterylizacja. To w pełni bezpieczne zabiegi chirurgiczne wokół których powstało wiele mitów. Dowiedz się, na czym polegają

Kastracja a sterylizacja – co to jest? 

Chirurg weterynaryjny nie zajmuje się tylko operowaniem i ratowaniem życia małych pupili. Do jego zadań należy także przeprowadzanie kastracji i sterylizacji. Choć oba zabiegi są bardzo podobne, a nazwy używane są zamiennie, to nie są takie same.

Kastracja to zabieg usunięcia wszystkich organów układu rozrodczego zarówno u samców, jak i u samic. To nieodwracalny proces, który zatrzymuje także produkcję hormonów płciowych odpowiadających np. za przebieg rui, chęć znaczenia terenu czy potrzebę krycia. Podczas kastracji chirurg wycina macicę i jajowody (u samic), a także nasieniowody i jądra (u samców). Dzięki temu zwierzę zostaje pozbawione jakichkolwiek zdolności rozrodczych. Zaletą tego zabiegu jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu płciowego, w tym nowotworów.

Sterylizacja może być przeprowadzona u każdej płci zwierzęcia. Co najważniejsze – nie zapewnia braku płodności. Podczas tego zabiegu nic nie jest usuwane – u samców zostają tylko podwiązane lub przecięte nasieniowody, a u samic jajowody. W przypadku płci żeńskiej mogą zostać usunięte jajniki, jednak o zakresie zabiegu decyduje chirurg. Sterylizacja nie zmniejsza ryzyka chorób układu rozrodczego i może przyczyniać się do bardziej bolesnych rui. 

Kiedy najlepiej przeprowadzać kastracji?

Wiele osób uważa, że zabieg usunięcia narządów rozrodczych można przeprowadzać dopiero po pierwszej rui lub ciąży. Nie jest to prawda. Nie istnieją żadne naukowe dowody na pozytywne efekty takiego postępowania. Wręcz przeciwnie, u kocic zaleca się przeprowadzenie kastracji jeszcze przed rują, czyli między 3. a 4. miesiącem życia. Ten termin dotyczy także kotów. 

Psy powinny być wykastrowane około 6. miesiąca życia. Jednak termin zabiegu zależy od osiągania dojrzałości płciowej przez przedstawicieli danej rasy. Duże zwierzęta dojrzewają później niż małe psy. Hormony mają ogromny wpływ na stan układu kostno-stawowego zwierząt w późniejszych latach, dlatego należy odczekać, aż ich poziom się ustabilizuje. W przypadku suczek można poczekać do pierwszej cieczki, aby mieć pewność, że samica jest dojrzała płciowo. 

Jak wygląda zabieg kastracji?

Aby móc przeprowadzić kastrację, zwierzę musi być zdrowe. Przed zabiegiem warto zrobić podstawowe badania krwi, a także udać się na wizytę kontrolną do weterynarza, który oceni stan zdrowia kota lub psa. 

Kastracja przeprowadzana jest pod znieczuleniem i trwa od 20 do 60 minut w zależności od płci i wielkości zwierzęcia. W miejscu nacięcia usuwana jest sierść, aby zapewnić sterylne warunki podczas operacji i zmniejszyć ryzyko zakażenia rany. Następnie chirurg otwiera jamę brzuszną i wycina narządy rozrodcze.

Po zabiegu na mięśnie oraz tkanki zakładane są szwy. Jeśli chirurg użył nierozpuszczalnych nici, konieczne jest ich usunięcie po 14 dniach po kastracji. Rekonwalescencja zazwyczaj przebiega bardzo szybko. Aby zapobiec infekcji bakteryjnej,  zaleca się stosowanie antybiotyków przez kilka dni po operacji. 

Kastracja i sterylizacja to mało inwazyjne zabiegi, które niosą wiele korzyści zdrowotnych dla zwierząt. Największą zaletą jest znacząca redukcja ryzyka wystąpienia nowotworów związanych z układem rozrodczym. Warto wziąć to pod uwagę! 

• 

Literatura:

Olson P.N., Kustritz M.V., Johnston S.D.: Early-age neutering of dogs and cats in the United States (a review). J Reprod Fertil Suppl. 2001, 5, 223-32

Baś M., Cywińska A.: Wczesna kastracja i sterylizacja psów i kotów [W:] Życie Weterynaryjne, 2006, 81(4), 246-250.

Pietrzykowski T. Urzędnik jako strażnik realizacji ustawowych obowiązków wobec zwierząt. 2016, 191-196.