Rany u zwierząt – co robić i jak je leczyć?

Każde zwierzę jest narażone na różnego rodzaju urazy, w wyniku których może dojść do przerwania ciągłości tkanek, czyli utworzenia się rany. Niezależnie od tego, jak powstała zmiana – czy w wyniku wypadku komunikacyjnego, wbicia się ciała obcego, czy zwykłego otarcia lub skaleczenia – każde krwawiące miejsce musi być skonsultowane ze specjalistą. Sprawdź, jak przebiega leczenie ran u zwierząt

Rana u psa i kota– co robić?

Zauważyłeś u swojego pupila ranę i zastanawiasz się, co robić? Przede wszystkim zachowaj spokój, aby nie zdenerwować zwierzęcia. Następnie załóż psu kaganiec, aby Cię nie pogryzł, ostrożnie obejrzyj zmianę, zatamuj krwawienie uciskając obszar wokół uszkodzonego miejsca i spróbuj dokładnie umyć oraz osuszyć ranę. Możesz sięgnąć po spraye odkażające, oparte na łagodnych środkach, które nie szczypią. Oczyszczone miejsce owiń bandażem, aby zabezpieczyć je przed lizaniem i drapaniem, a następnie obserwuj zwierzę. 

Jeśli rana jest głęboka, w ciele pupila tkwi ciało obce lub doszło do rozległych uszkodzeń, niezwłocznie zgłoś się do przychodni weterynaryjnej, gdzie Twoim psem lub kotem zaopiekuje się chirurg weterynaryjny.

Jak goją się rany u zwierząt?

Proces gojenia rozpoczyna się bezpośrednio po uszkodzeniu ciała. Rana może zagoić się na dwa sposoby:

• przez rychłozrost – brzegi urazu sklejają się tworząc podłużną bliznę,
• przez ziarninowanie – uszkodzenie zostaje uzupełnione ziarniną i pokryte naskórkiem. W efekcie powstaje rozległe znamię.

W przypadku dużych lub głębokich zmian, niezbędna jest interwencja chirurga. Pomoc specjalisty może okazać się konieczna także wtedy, kiedy dojdzie do zakażenia rany i rozwoju infekcji. Szycie lub antybiotykoterapia znacząco przyspieszają powrót pupila do zdrowia. W przychodni weterynarz założy zwierzęciu również kołnierz elżbietański, który zapobiegnie lizaniu i drapaniu uszkodzonego miejsca. 

Postępowanie w przypadku ran u kotów i psów

Zanim chirurg weterynaryjny podejmie jakiekolwiek działania, musi ocenić ranę i sprawdzić: 

• ilość czasu, który upłynął od chwili skaleczenia – najłatwiej leczy się świeże rany, które mają 6-10 godzin,
• przyczynę wystąpienia zmiany – np. ugryzienia i tępe urazy wymagają szczególnego traktowania, ponieważ trudno się goją,
• stopień zanieczyszczenia urazu – obecność jakichkolwiek ciał obcych wydłuża czas gojenia się rany,
• żywotność i ukrwienie tkanek – martwe obszary lub rozległe obrażenia jest trudniej wyleczyć niż krwawiące urazy.

Od oceny specjalisty zależy, czy pies lub kot będzie potrzebować np. operacji, czy wystarczy prosty zabieg polegający na zszyciu warstw skóry. Proces zamykania rany polega na:

• ogoleniu i zdezynfekowaniu miejsca urazu, dzięki czemu zabieg może być przeprowadzony w aseptycznych warunkach,
• dokładnym oczyszczeniu rany i usunięciu martwej lub zanieczyszczonej tkanki,
• zamknięciu uszkodzonego miejsca przez założenie szwu węzełkowego przerywanego. Taki sposób szycia zmniejsza obrzęk podczas gojenia, dzięki czemu rana nie swędzi, a po zagojeniu skóra wygląda bardzo zadowalająco ,
• nałożeniu opatrunku przyspieszającego gojenie się zmian.

Aby uniknąć wylizania lub wyrwania szwów i w efekcie zakażenia rany, zwierzę przez okres rekonwalescencji musi nosić kołnierz elżbietański. Lekarz może profilaktycznie zlecić także antybiotykoterapię, aby nie doprowadzić do rozwoju infekcji bakteryjnej lub grzybiczej. 

Po zakończonym zabiegu należy obserwować zachowanie zwierzęcia oraz stan rany, aby zapobiec utworzeniu się ropnia i innym powikłaniom. 

bibliografia:

Balsa I.M., Culp W.T.N.: Wound care. Department of Surgical and Radiological Sciences, University of California, Davis, 2015.

Devriendt N., de Rooster H.: Initial Management of Traumatic Wounds. Small Animal Department, Faculty of Veterinary Medicine, Ghent University, Belgium 2017.

Porębińska A.: Rehabilitacja przyspieszająca gojenie się ran. 2013. 

Bieniek A, Baran W.: Podstawowy kurs chirurgii skóry. 2015.