Wymiana uzębienia szczeniąt – przetrwałe zęby mleczne

U psów i kotów, tak jak i u nas, dochodzi do wymiany uzębienia w dzieciństwie. Początkowo
maluchy rodzą się w ogóle bez widocznych zębów - choć ich zawiązki uformowały się w życiu
płodowym. Pojawiające się w pierwszych tygodniach życia zęby mleczne wymieniane są na zęby
stałe w pierwszym roku życia zwierzaka.

Stan jamy ustnej, w tym ocena zgryzu i prawidłowej wymiany zębów, powinny być wykonywane podczas każdej wizyty w lecznicy

Każda grupa zębów wyżyna się w innym okresie dlatego tak ważne jest by na każdym etapie
kontrolować ten proces. Mamy 4 typy zębów stałych : siekacze, kły, zęby przedtrzonowe i trzonowe, ale nie wszystkie z nich mają swoje mleczne odpowiedniki - dlatego łączna ilość zębów mlecznych jest zawsze
mniejsza niż zębów stałych.

W tabeli przedstawiamy szacunkowy czas pojawiania się stałego uzębienia :

Wymiana uzębienia może przebiegać bardzo indywidualnie i dokładny czas wymiany zębów
między różnymi maluchami może się bardzo różnić. Zjawisko to może być uzależnione od rasy,
stanu zdrowia oraz czynników indywidualnych - więc nie zawsze to, że Wasz nowy, puchaty
przyjaciel szybciej lub wolniej wymienia zęby jest problemem.

Kiedy wymiana zębów zaczyna sprawiać kłopoty?

Zawsze wtedy gdy nowo pojawiający się ząb stały nie zastępuje całkowicie mleczaka - czyli
mamy sytuację, że w tym samym momencie w jamie ustnej mamy dwa te same zęby: mleczny i
stały. Wtedy o takim zębie mlecznym mówimy - przetrwały mleczak! Z tym zjawiskiem mamy głównie do czynienia u psów, w szczególności predysponowane są rasy miniaturowe.

Obecność przetrwałych mleczaków grozi wieloma poważnymi skutkami np.:

• powodują stłoczenia w zgryzie zaburzając prawidłowy tor wyrzynania się innych zębów i mogą
  prowadzić do wytworzenia i pogłębiania wad zgryzu
  
• mogą powodować urazy dziąseł i warg
  
• ich bliski kontakt ze stałymi odpowiednikami grozi szybką akumulacją płytki bakteryjnej i resztek
  jedzenia w tych miejscach co doprowadza do zapalenia dziąseł i z czasem przyzębia.
  
• mają cienką i kruchą strukturę co predysponuje je do urazów i złamań - a to z kolei grozi
  zakażeniem obejmującym kość i wierzchołki okolicznych zębów.
  
• zdecydowanie najczęściej mamy do czynienia z przetrwałymi kłami mlecznymi , które mogą
  wywołać spore zamieszanie i problemy z formującym się zgryzem. Nie jest to jednak reguła, że jedynie te zęby mogą być przetrwałe, równie często można stwierdzić przetrwałe mleczne siekacze i zęby przedtrzonowe.

Jeśli na wizytach przeglądowych zostaną stwierdzone obecne przetrwałe zęby mleczne to
konieczne jest ich jak najszybsze usunięcie chirurgiczne w znieczuleniu ogólnym podczas zabiegu
stomatologicznego, by ograniczyć szkodliwe skutki jakie mogą wywołać. To jedyne słuszne i najbezpieczniejsze rozwiązanie takiego problemu.

Uwaga MIT

Mój piesek ma przetrwałe mleczaki, więc będę się z nim dużo szarpać i spróbuję sam je wyrwać -
To ogromny błąd. Nie należy tak nigdy robić - stanowi to ogromne ryzyko złamania zęba
mlecznego i grozi poważnym zakażeniem. Zęby mleczne mają bardzo długie i cienkie korzenie - w
sytuacji prawidłowej wymiany zębów ząb stały powinien niejako „wypchnąć / zastąpić” ząb mleczny,
którego korzeń będzie ulegał resorpcji -> jeśli mamy do czynienia z przetrwałym zębem mlecznym
to znaczy, że jest on dobrze „zakotwiczony” i ani myśli o samoistnym wypadnięciu. Nadmierne
szarpanie czy ciągnięcie zęba może spowodować jedynie złamanie jego korony i pozostawienie
bardzo dużej części korzenia nadal w kości , która w takiej sytuacji nie ulega resorpcji czy nie
„zaniknie” tylko może stanowić wrota dla zakażenia okolicznych tkanek i zębów.

Ciekawostka

Czasem na kontroli okazuje się, że mimo oczekiwanego czasu ząb stały się w ogóle nie pojawia i
albo w jego miejscu jest „luka w zgryzie”, albo mleczak, który pięknie i twardo siedzi na miejscu -
co wtedy zrobić ?

Konieczna jest wtedy kontrola radiologiczna tej okolicy. Stomatologiczne zdjęcie RTG wykonywane
jest podczas zabiegu stomatologicznego w znieczuleniu ogólnym. Pozwala ono określić z czym
mamy do czynienia a to przykładowe możliwe przyczyny:

• brak zawiązka zęba stałego - nie jest to niczym groźnym ,ale jest ważną informacją na przyszłość,
  by nie martwić się o tę okolicę.
  
• obecny ząb stały w kości, który nie uległ wyrżnięciu - taka sytuacja koniecznie wymaga interwencji
  chirurgicznej i usunięcia niestety takiego zęba. Najczęściej dzieje się tak w przypadku gdy ząb
  rośnie w niewłaściwym miejscu lub w niewłaściwym kierunku i nie ma możliwości do „wyjścia”.
  Takie zęby stanowią w przyszłości bardzo duże ryzyko wystąpienia stanów zapalnych, ropnych, a
  nawet zmian mogących mieć charakter nowotworowy.
  

Jak zatem dbać o zdrowy uśmiech psiego i kociego malucha

Do 4mca życia wykonuj regularne przeglądy uzębienia podczas wizyt na szczepienia i
odrobaczenia okresu młodzieńczego.

Umów pierwszą wizytę stomatologiczną w wieku ok 5-6mca życia - lekarz oceni stan jamy ustnej
maluszka, oceni jego zgryz i sprawdzi czy wymiana zębów przebiega prawidłowo.

a) Koty : w przypadku nie stwierdzenia żadnych problemów , lekarz omówi sposoby domowej
higieny i zaleci kontrolę za ok 9-12mcy

b) Psy : w przypadku nie stwierdzenia żadnych problemów, zalecany jest drugi przegląd po
ukończeniu 7-8mca życia dla weryfikacji zakończenia prawidłowej wymiany uzębienia i oceny
zgryzu.

Na psich wizytach lekarz również omówi sposoby domowej higieny jamy ustnej i
bezpiecznych dla zębów gryzaków / zabawek.

Kolejny profilaktyczny przegląd przy braku nieprawidłowości na wizycie zalecany jest po ok 9-12 miesiącach - zależnie od rasy i predyspozycji.

---

Stomatolog w Animal Center

Animal Center
ul. Zamiany 12, 02-786 Warszawa

---

Poniżej przedstawiamy kilka zdjęć pieska w wieku 6mcy z problemem przetrwałych zębów
mlecznych. W jego przypadku interwencja konieczna była natychmiastowo, gdyż przetrwałe zęby
mleczne ( kły ) powodowały wadę zgryzu i blokowały prawidłowy tor wyrzynania się zębów stałych.
Czerwonymi strzałkami oznaczono zęby mleczne. Dodatkowo na zdjęciach RTG obrysowano w
całości kształt mlecznych kłów, by uświadomić jak są duże i jak długie, cienkie korzenie mają w
korelacji z innymi okolicznymi strukturami.