Rak nosa u psa – objawy, diagnoza, leczenie

Rak nosa u psów jest stosunkowo rzadkim, ale bardzo poważnym schorzeniem. Nowotwory nosa i zatok przynosowych u psów stanowią zaledwie około 1–2% wszystkich nowotworów u tych zwierząt, jednak ze względu na swoją lokalizację, mogą być szczególnie trudne do leczenia i diagnozowania. Najczęściej spotykanymi rodzajami nowotworów nosa u psów są gruczolakoraki, rak płaskonabłonkowy oraz chłoniaki. Chociaż przyczyny raka nosa nie są do końca poznane, istnieje kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko jego wystąpienia.

Czynniki ryzyka

Chociaż rak nosa u psów nie jest częstym zjawiskiem, pewne czynniki mogą predysponować do jego rozwoju. Jednym z najważniejszych jest wiek – nowotwory nosa występują głównie u starszych psów, zazwyczaj powyżej 7-8 roku życia. Ponadto, rasa psa również może odgrywać rolę. Duże rasy psów, takie jak owczarki niemieckie, setery, czy golden retrievery, wydają się być bardziej narażone na rozwój raka nosa. Niektóre badania sugerują, że długie pyski psów mogą zwiększać ryzyko nowotworów nosowych, co może wynikać z dłuższego kontaktu błon śluzowych nosa z potencjalnymi karcynogenami z otoczenia.

Innym czynnikiem ryzyka jest narażenie na substancje drażniące i toksyny, takie jak dym tytoniowy, spaliny samochodowe czy inne zanieczyszczenia powietrza. Zasugerowano również, że psy mieszkające w miastach o wysokim poziomie zanieczyszczeń mogą być bardziej narażone na rozwój raka nosa niż psy z terenów wiejskich.

Objawy raka nosa u psów

Nowotwory nosa u psów mogą powodować różnorodne objawy, które zazwyczaj pojawiają się stopniowo, co sprawia, że choroba może być niezauważona we wczesnych stadiach. Najczęściej zgłaszane objawy obejmują:

Kichanie

– przewlekłe, nieustępujące kichanie jest jednym z najbardziej typowych objawów. Może występować regularnie, a nawet nasilać się z czasem. Warto zwrócić uwagę na to, czy nie towarzyszy mu krwawienie z nosa.

Wydzielina z nosa

– może być jednostronna lub obustronna i zwykle ma charakter przewlekły. Wydzielina może mieć różny kolor i konsystencję, od przezroczystej po ropną czy krwawą. W przypadku nowotworu, wydzielina często jest jednostronna i stopniowo staje się coraz bardziej krwawa.

Krwawienie z nosa (epistaxis)

– częste i uporczywe krwawienia z nosa, zwłaszcza jednostronne, mogą być objawem nowotworu. Początkowo krwawienia mogą być sporadyczne, ale w miarę postępu choroby stają się bardziej nasilone.

Trudności w oddychaniu

– nowotwory nosa mogą prowadzić do częściowej lub całkowitej blokady przewodów nosowych, co powoduje chrapanie, świszczący oddech, a nawet duszność. Psy mogą oddychać przez usta, co jest nietypowe w normalnych warunkach.

Deformacje twarzy

– w zaawansowanych przypadkach może dojść do widocznych zmian w strukturze twarzy psa. Może to być związane z naciekiem nowotworu na kości nosowe, co prowadzi do obrzęku lub deformacji pyska, a także do przemieszczenia oczu.

Bóle głowy i okolic pyska

– psy z nowotworami nosa mogą odczuwać ból, który objawia się jako niechęć do dotykania głowy, gryzienia lub żucia. Mogą również być mniej chętne do aktywności fizycznej i wykazywać oznaki dyskomfortu.

Utrata apetytu i wagi

– bóle związane z nowotworem, trudności z oddychaniem oraz ogólne osłabienie mogą prowadzić do utraty apetytu. W rezultacie psy mogą tracić na wadze, co może być dodatkowym objawem sugerującym poważny problem zdrowotny.

Diagnoza

Rozpoznanie raka nosa u psa wymaga dokładnych badań diagnostycznych. Weterynarz zazwyczaj rozpoczyna od szczegółowego wywiadu oraz badania klinicznego, które obejmuje ocenę objawów, takich jak deformacje twarzy, wydzielina z nosa czy trudności w oddychaniu.

Jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych jest radiografia (RTG), która może ujawnić zmiany w kościach nosa oraz nacieki nowotworowe. Jednakże bardziej precyzyjnymi metodami są tomografia komputerowa (CT) oraz rezonans magnetyczny (MRI), które pozwalają dokładnie ocenić zakres nowotworu oraz jego nacieki na otaczające tkanki.

Aby potwierdzić diagnozę, konieczna jest biopsja – pobranie próbki tkanki z nosa do badania histopatologicznego. Wynik tego badania pozwala określić, czy zmiana ma charakter nowotworowy, a także dokładnie zidentyfikować rodzaj raka.

Leczenie

Leczenie raka nosa u psów zależy od rodzaju nowotworu, jego zaawansowania oraz ogólnego stanu zdrowia psa. W większości przypadków leczenie nowotworów nosa jest skomplikowane i może obejmować różne metody terapeutyczne:

Chirurgia

– usunięcie nowotworu w przypadku raka nosa jest trudne ze względu na jego lokalizację. W niektórych przypadkach, gdy guz jest ograniczony, może być możliwe częściowe wycięcie tkanek. Jednak pełna resekcja rzadko jest możliwa, co utrudnia trwałe wyleczenie.

Radioterapia

– jest jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia raka nosa u psów. Może być stosowana jako główne leczenie lub uzupełnienie po operacji. Radioterapia pozwala na zniszczenie komórek nowotworowych w miejscu, do którego trudno dotrzeć chirurgicznie. W wielu przypadkach znacząco poprawia komfort życia psa, zmniejszając objawy takie jak ból i krwawienia z nosa.

Chemioterapia

– stosowana jest rzadziej, ponieważ wiele nowotworów nosa, takich jak gruczolakoraki, nie reaguje dobrze na chemioterapię. Niemniej jednak w niektórych przypadkach, zwłaszcza w połączeniu z radioterapią, chemioterapia może pomóc w kontrolowaniu choroby i spowolnieniu jej postępu.

Leczenie paliatywne

– w przypadku zaawansowanego nowotworu, gdy leczenie nie przynosi poprawy, weterynarz może zaproponować leczenie paliatywne, które ma na celu złagodzenie objawów i poprawę jakości życia psa. Może to obejmować podawanie leków przeciwbólowych, przeciwwymiotnych oraz zmniejszających stan zapalny.

Rokowania

Rokowania w przypadku raka nosa u psa zależą od wielu czynników, w tym rodzaju nowotworu, stopnia zaawansowania oraz reakcji na leczenie. Nowotwory nosa u psów często są diagnozowane w zaawansowanych stadiach, co znacząco utrudnia leczenie. Wczesne wykrycie daje większe szanse na dłuższe życie psa, ale nawet przy agresywnym leczeniu rokowania zwykle są ostrożne.

---

Zobacz: Onkologia Weterynaryjna w Animal Center

Animal Center
ul. Zamiany 12, 02-786 Warszawa

---

Bibliografia

Withrow, S. J., & Vail, D. M. (2013). Withrow & MacEwen's Small Animal Clinical Oncology. Saunders Elsevier.

• To kompendium wiedzy na temat onkologii weterynaryjnej, w tym rozpoznawania, leczenia i rokowań nowotworów nosa u psów.

Morris, J., & Dobson, J. M. (2001). Small Animal Oncology. Wiley-Blackwell.

• Książka ta zawiera szczegółowe informacje na temat nowotworów, w tym nowotworów nosa u psów, ich objawów i sposobów leczenia.

Thrall, D. E. (2018). Textbook of Veterinary Diagnostic Radiology. Elsevier.

• Przewodnik po diagnostyce obrazowej, z obszernymi informacjami na temat zastosowania radiografii i tomografii komputerowej w diagnozowaniu nowotworów nosa u psów.

Dobson, J. M., & Lascelles, B. D. X. (2003). BSAVA Manual of Canine and Feline Oncology. British Small Animal Veterinary Association.

• Publikacja omawia objawy, diagnostykę i leczenie nowotworów u psów, w tym nowotworów nosa.

Rogers, K. S., & Shofer, F. S. (1995). Clinical Management of Canine Nasal Tumors. Journal of the American Animal Hospital Association, 31(2), 133-139.

• Artykuł omawiający postępowanie kliniczne w przypadku nowotworów nosa u psów, w tym dostępne opcje terapeutyczne.

Adams, W. M., & Withrow, S. J. (1985). Radiotherapy of Malignant Nasal Tumors in 67 Dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association, 187(4), 363-368.

• Badanie oceniające skuteczność radioterapii w leczeniu nowotworów nosa u psów.

Animal Cancer Foundation (2020). Nasal Tumors in Dogs: Symptoms, Diagnosis, and Treatment.

• Artykuł dostępny online opisujący objawy, diagnostykę i metody leczenia nowotworów nosa u psów.

North Carolina State University College of Veterinary Medicine (2019). Canine Nasal Tumors: An Overview.

• Publikacja online, która zawiera przegląd nowotworów nosa u psów, ich rozpoznawania i leczenia.

Petersen, C. J., & Forest, T. P. (1991). Nasal Adenocarcinoma in Dogs: Diagnosis and Treatment. Veterinary Cancer Society Proceedings.

• Artykuł omawiający przypadki gruczolakoraków nosa u psów, sposoby diagnostyki oraz różne podejścia terapeutyczne.