Nużyca u psa – co to jest i jak ją leczyć?

Na skórze psa, tak jak i człowieka, stale bytuje wiele mikroorganizmów. Zazwyczaj są one zupełnie nieszkodliwe. W niektórych przypadkach ich obecność może jednak przekształcić się w chorobę. Tak właśnie jest z nużeńcami, które zazwyczaj żyją na skórze psów, nie wywołując żadnych objawów. Gdy jednak układ odpornościowy nie radzi sobie z ich działalnością, rozwija się nużyca. Dowiedz się, na czym dokładnie polega ta choroba i jak się ją leczy.

Czym jest nużyca?

Nużyca u psa (demodekoza) to choroba pasożytnicza wywołana przez nużeniec psi (łac. Demodex canis). To mikroskopijny (jego ciało ma ok. 0,3 mm długości) organizm należący do rzędu roztoczy, który umiejscawia się w mieszkach włosowych.

Nużeniec przenosi się zazwyczaj na szczenięta od matki już w pierwszych dniach życia. Zazwyczaj jest zupełnie niegroźny i nie wywołuje żadnych objawów. Niekiedy jego obecność powoduje jednak nużycę. Powstaje ona z dwóch powodów:

• w wyniku nadmiernego wzrostu ilości nużeńców – najczęściej u organizmów, które mają wrodzone predyspozycje do zwiększonego namnażania się pasożytów;
• jako schorzenie wtórne – w wyniku obniżenia odporności lub zaburzeń pracy układu immunologicznego wywołanych innymi chorobami.

Rasy, które są szczególnie narażone na nużycę to m.in. dobermany, pinczery, dogi, buldogi czy boksery. Może się jednak ona pojawić u każdego psa. Do czynników ryzyka poza spadkiem odporności należą:

• stres,
• silne zarobaczenie,
• złe warunki życia,
• występowanie jednocześnie innych chorób, np. alergii, schorzeń metabolicznych, immunologicznych, wirusowych lub bakteryjnych zapaleń skóry,
• trwająca chemioterapia.

Objawy nużycy u psa

Nużyca występuje w dwóch postaciach – uogólnionej i miejscowej. Ponadto postać uogólniona wygląda nieco inaczej u młodych i dorosłych psów. Do najczęstszych objawów wszystkich typów schorzenia należą:

• wypadanie sierści u psa,
• zaczerwienienie skóry,
• łuszczenie się naskórka,
• letarg,
• stan zapalny skóry kończyn.

W przypadku postaci miejscowej można zaobserwować przede wszystkim objawy skórne, najczęściej w okolicach oczu, pyska, warg, głowy, zewnętrznej strony uszu, przednich łap i tułowia. Nie wywołują one jednak świądu, chyba że dojdzie do wtórnego zakażenia. Co więcej, u większości młodych psów objawy ustępują samoistnie po 1 – 2 miesiącach.

Postać miejscowa może jednak przejść w postać uogólnioną. U młodych psów oznacza to symptomy rozsiane po całym ciele, a często również wtórne infekcje bakteryjne i powiększenie węzłów chłonnych. Postać młodzieńcza występuje u psów do ukończenia 1 roku życia.

U starszych osobników mówi się o uogólnionej nużycy psów dorosłych. Zazwyczaj pojawia się ona na skutek obniżenia odporności lub przechodzenia i leczenia innych chorób. Objawy są takie same jak u młodych psów.

Zdarza się również, że u psów występuje nużyca palcowa towarzysząca postaci uogólnionej. Wówczas objawy skórne (rumień, ropne zmiany, świąd, ból) można zaobserwować pomiędzy palcami. Jest to najtrudniejsza do wyleczenia postać.

Nużyca u psa – diagnoza i leczenie

Istnieje wiele chorób pasożytniczych, które mogą objawami przypominać nużycę, dlatego tak ważne jest postawienie trafnej diagnozy. Zwierzęta przyprowadzane przez swoich opiekunów do Animal Center z symptomami skórnymi trafiają do weterynarza-dermatologa, który ma duże doświadczenie w diagnostyce tego typu schorzeń. Pobranie zeskrobiny ze skóry i jej badanie pod mikroskopem najczęściej pozwala potwierdzić lub wykluczyć nużycę. Czasami przeprowadza się też badanie włosa lub badanie histopatologiczne wycinka skóry.

Leczenie nużycy bywa długotrwałe – szczególnie u starszych psów, u których trzeba nie tylko pozbyć się pasożyta, ale również podnieść odporność i wyleczyć schorzenia towarzyszące. Środki lecznicze dobiera się indywidualnie. Weterynarz może zalecić dodatkowo kąpiele w specjalnych szamponach. W przypadku powikłań w postaci infekcji bakteryjnych konieczne jest zastosowanie antybiotyku.

Podczas terapii regularnie pobiera się zeskrobinę do badania, by kontrolować jej skuteczność. Trzy kolejne testy z wynikiem ujemnym oznaczają, że psa można uznać za zdrowego.

Źródła:
- Guaguère E., Prélaud P.: A Practical Guide to Canine Dermatology.
- Nuttall T., Harvey R.G. Mc Keever P.J.: Choroby skóry psów i kotów, kolorowy atlas i podręcznik.