Borelioza u psa

Borelioza, znana również jako choroba z Lyme, jest bakteryjną chorobą zakaźną, która dotyka zarówno ludzi, jak i zwierzęta. U psów borelioza może powodować poważne objawy i komplikacje zdrowotne, jeśli nie zostanie odpowiednio leczona. W artykule omówimy szczegółowo przyczyny, objawy, diagnostykę, leczenie oraz profilaktykę boreliozy u psów.

Przyczyny i patogeneza

Borelioza jest wywoływana przez bakterie z rodzaju Borrelia, głównie Borrelia burgdorferi. Bakterie te są przenoszone przez kleszcze, najczęściej z rodzaju Ixodes, znane również jako kleszcze jelenie. Kleszcze te są powszechne w wielu częściach świata, szczególnie w rejonach zalesionych i o dużej wilgotności.

Kleszcze zarażają się bakteriami Borrelia poprzez żywienie się krwią zarażonych zwierząt, takich jak gryzonie czy jelenie. Kiedy kleszcz zarażony bakterią przyczepia się do psa i zaczyna się karmić, bakterie mogą zostać przeniesione na psa w ciągu 24-48 godzin. Bakterie wnikają do krwiobiegu psa i zaczynają się rozmnażać, co prowadzi do różnych objawów klinicznych.

Objawy kliniczne

Objawy boreliozy u psów mogą być różnorodne i często trudne do jednoznacznego rozpoznania. Wiele psów może być zakażonych Borrelia i nie wykazywać żadnych objawów, jednakże u niektórych psów mogą pojawić się poważne symptomy. Do najczęściej występujących objawów boreliozy u psów należą:

• Gorączka: Jednym z pierwszych objawów może być podwyższona temperatura ciała.
• Letarg: Psy mogą wykazywać oznaki zmęczenia i braku energii.
• Ból stawów i kulawizna: Przemijająca kulawizna, która może migrować z jednej kończyny do drugiej, jest charakterystyczna dla boreliozy. Kulawizna może trwać od kilku dni do kilku tygodni.
• Obrzęk stawów: Stawy mogą być opuchnięte i bolesne przy dotyku.
• Utrata apetytu: Psy mogą stracić zainteresowanie jedzeniem.
• Powiększone węzły chłonne: Węzły chłonne mogą być powiększone i bolesne przy dotyku.

Rzadziej borelioza może prowadzić do bardziej poważnych komplikacji, takich jak:

• Zapalenie nerek (glomerulopatia boreliozowa): Może prowadzić do objawów takich jak wymioty, biegunka, zwiększone pragnienie i częste oddawanie moczu.
• Problemy neurologiczne: Rzadko, ale borelioza może prowadzić do zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego, co może objawiać się drgawkami, trudnościami w poruszaniu się i zmianami w zachowaniu.
• Zapalenie serca: Może prowadzić do arytmii i innych problemów kardiologicznych.

Diagnostyka

Diagnostyka boreliozy u psów może być wyzwaniem, ze względu na niespecyficzne objawy oraz fakt, że wiele psów zakażonych Borrelia nie wykazuje objawów klinicznych. Diagnostyka zwykle obejmuje:

• Wywiad i badanie kliniczne: Lekarz weterynarz zbiera informacje na temat objawów psa oraz jego narażenia na kontakt z kleszczami.
• Testy serologiczne: Testy te mierzą poziom przeciwciał przeciwko Borrelia. Najczęściej stosowane testy to ELISA (test immunoenzymatyczny) oraz Western blot. Wynik dodatni sugeruje, że pies był narażony na bakterie, ale niekoniecznie oznacza aktywne zakażenie.
• Testy PCR: Testy te mogą wykrywać DNA bakterii Borrelia w próbce krwi lub płynu stawowego psa. Testy te są bardziej specyficzne, ale mogą mieć ograniczoną czułość.
• Badanie płynu stawowego: W przypadku podejrzenia boreliozowego zapalenia stawów, analiza płynu stawowego może pomóc w diagnozie.

Leczenie

Leczenie boreliozy u psów zazwyczaj obejmuje:

• Antybiotyki: Najczęściej stosowane antybiotyki to doksycyklina, amoksycylina oraz cefaleksyna. Leczenie zwykle trwa od 4 do 6 tygodni. Ważne jest, aby kontynuować terapię przez cały okres zalecany przez weterynarza, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej.
• Leczenie objawowe: W przypadku silnych objawów, takich jak ból stawów, mogą być stosowane leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSAID).

Profilaktyka

Zapobieganie boreliozie u psów obejmuje kilka kluczowych działań:

• Regularne stosowanie środków przeciwkleszczowych: Istnieje wiele dostępnych preparatów do stosowania na skórę, obroży przeciwkleszczowych oraz tabletek przeciwkleszczowych, które mogą skutecznie chronić psy przed kleszczami.
• Unikanie obszarów o wysokim ryzyku ekspozycji na kleszcze: Zwłaszcza w okresach wzmożonej aktywności kleszczy, warto unikać spacerów w wysokiej trawie, lasach i innych miejscach, gdzie kleszcze są powszechne.
• Regularne sprawdzanie psa: Po spacerach w miejscach, gdzie mogą występować kleszcze, ważne jest dokładne sprawdzenie psa pod kątem obecności kleszczy. Wczesne usunięcie kleszcza może zapobiec przeniesieniu bakterii Borrelia.

Rola lekarza weterynarii

Lekarz weterynarii odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu boreliozą u psów. Regularne wizyty u lekarza są niezbędne do monitorowania zdrowia psa, zwłaszcza jeśli pies żyje w obszarze endemicznym dla boreliozy. Lekarz może również doradzić właścicielom psów najlepsze środki zapobiegawcze oraz dostosować plan leczenia w przypadku zakażenia.

Borelioza a inne choroby przenoszone przez kleszcze

Borelioza nie jest jedyną chorobą przenoszoną przez kleszcze, która może dotknąć psy. Inne choroby, które mogą być przenoszone przez kleszcze, to:

• Anaplazmoza: Wywoływana przez bakterie z rodzaju Anaplasma, które mogą powodować objawy takie jak gorączka, letarg, utrata apetytu, bóle stawów i kulawizna.
• Babeszjoza: Wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia, które mogą prowadzić do anemii, gorączki, letargu i ciemnego zabarwienia moczu.
• Erlichioza: Wywoływana przez bakterie z rodzaju Ehrlichia, która może powodować gorączkę, letarg, utratę masy ciała, powiększenie węzłów chłonnych i problemy krwotoczne.

Znaczenie edukacji właścicieli psów

Edukacja właścicieli psów na temat boreliozy i innych chorób przenoszonych przez kleszcze jest kluczowa dla skutecznej profilaktyki. Właściciele powinni być świadomi ryzyka, jakie niosą kleszcze, oraz metod zapobiegania zakażeniom. Regularne stosowanie środków przeciwkleszczowych, unikanie obszarów o wysokim ryzyku ekspozycji oraz świadomość objawów chorób przenoszonych przez kleszcze mogą znacznie zmniejszyć ryzyko zakażenia.

Przyszłość badań nad boreliozą u psów

Badania nad boreliozą u psów są ciągle rozwijającą

się dziedziną. Naukowcy pracują nad lepszym zrozumieniem mechanizmów zakażenia, rozwoju bardziej skutecznych szczepionek oraz opracowaniem nowych metod diagnostycznych. Przyszłe badania mogą również obejmować rozwój bardziej skutecznych terapii, które mogą skrócić czas leczenia i zmniejszyć ryzyko powikłań.

Podsumowanie

Borelioza u psów jest poważną chorobą zakaźną, która może prowadzić do różnorodnych objawów klinicznych i poważnych komplikacji zdrowotnych, jeśli nie zostanie odpowiednio leczona. Wczesne rozpoznanie, leczenie oraz profilaktyka są kluczowe dla zarządzania chorobą i zapewnienia zdrowia psa. Edukacja właścicieli psów na temat ryzyka i metod zapobiegania boreliozie jest niezbędna dla skutecznej ochrony przed zakażeniem.

Literatura

1. Greene, C. E. (Ed.). (2012). Infectious Diseases of the Dog and Cat. Saunders.
2. Littman, M. P., Goldstein, R. E., & Labato, M. A. (2006). Lyme nephritis in dogs: Pathophysiology, diagnosis, and treatment recommendations. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice.
3. Kahn, C. M., & Line, S. (Eds.). (2005). The Merck Veterinary Manual. Merck & Co., Inc.
4. Ettinger, S. J., & Feldman, E. C. (Eds.). (2010). Textbook of Veterinary Internal Medicine. Saunders.
5. Hovius, K. E., Starkey, L. A., & Foley, J. (2020). Ticks and Tick-borne Diseases of Dogs. Wiley-Blackwell.

---

Zapraszamy do naszej przychodni weterynaryjnej

Animal Center
ul. Zamiany 12, 02-786 Warszawa

---